Đến thăm chùa Bổ Đà – Một trong những ngôi chùa thiêng nhất tại miền Bắc

Nằm trên dãy Bổ Đà sơn huyện Việt Yên, Khu di tích chùa Bổ Đà là một danh lam cổ tự nổi tiếng của vùng Kinh Bắc xưa, nay thuộc xã Tiên Sơn (Việt Yên, Bắc Giang), đặc biệt nơi đây có vườn tháp lớn nhất Việt Nam chôn giữ tro cốt của hơn 1.000 vị tăng, ni từ 300 năm trước.

Đến thăm chùa Bổ Đà – Một trong những ngôi chùa thiêng nhất tại miền Bắc

Chùa Bổ Đà –  Di sản và điểm đến

Chùa Bổ Đà là một trong những ngôi chùa cổ và linh thiêng nhất Bắc Giang. Chùa tọa lạc ở phía Bắc chân núi Hương Hoàng thuộc dãy Boda. Từ chùa nhìn ra xa, bạn sẽ thấy được dòng sông Cầu thơ mộng ở phía bên kia. Chùa có lịch sử từ thời nhà Lý và được xây dựng lại dưới thời vua Lê Dụ Tông. Chùa Bổ Đà là một địa điểm hấp dẫn cho những người yêu thích tâm linh và văn hóa cổ xưa.

Địa chỉ: Xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang.

Chùa Bổ là một trong những nơi còn giữ nguyên bản nét kiến trúc truyền thống Việt cổ. Chùa có kiến trúc độc đáo và khác biệt so với các ngôi chùa truyền thống ở miền Bắc Việt Nam, vườn tháp đẹp và lớn nhất Việt Nam. Đây cũng là nơi sơn thủy giao hòa, nhìn sông tựa núi, cảnh sắc, không gian nhuốm màu huyền thoại, xung quanh là đồi núi xóm làng bao bọc.
Bên dưới bóng mát của núi non, đã hơn một thiên niên kỷ trôi qua, quần thể di tích chùa Bổ Đà vẫn giữ nguyên vẻ đẹp cổ kính với các hạng mục như chùa Tứ Ân, vườn tháp, am Tam Đức, chùa Cao và ao Miếu. Nơi đây đã trở thành một trong hai đạo tràng lớn tại Bắc Giang, góp phần thăng hoa tôn giáo và văn hóa của dân tộc qua các thế kỷ.

Tại khu di tích chùa Bổ Đà, bạn có thể ngắm nhìn các mảng chạm khắc tinh xảo trên các hạng mục kiến trúc, thể hiện nhiều đề tài phong phú như hoa văn vân mây, vân xoắn, hoa cúc, linh thú và đề tài tứ linh, tứ quý… Ngoài ra, chùa Bổ Đà còn lưu giữ một kho tàng di sản Hán Nôm trên nhiều loại hình và Bộ ván kinh Phật là một trong những Bộ kinh khắc gỗ cổ nhất Việt Nam với hơn 2000 mộc bản, có ý nghĩa to lớn cho việc nghiên cứu khoa học.

Chùa Bổ Đà hiện nay còn lưu giữ một kho tàng di sản Hán Nôm trên nhiều loại hình và bộ ván kinh Phật là một trong những bộ kinh khắc gỗ cổ nhất Việt Nam với hơn 2000 mộc bản.

Vẻ thanh tịnh ở ngôi cổ tự có khu vườn tháp đẹp và lớn nhất Việt Nam - 3
Xung quanh khu nội tự của chùa là hệ thống tường đất sỏi son khá độc đáo. Tất cả đều được xây dựng với độ cao tầm 1.8m – 5m theo lối tường trình. Trên các đỉnh tường được che bằng nhiều vật liệu như chum, vại, gốm của Thổ Hà. Trải qua biết bao thăng trầm, các bức tường trình này đều đã thấm bao mùa mưa gió. Có nơi thì đã ngả màu, có nơi lại bám đầy rêu phong. Thế nhưng điều đó không hề làm lu mờ đi vẻ đẹp độc đáo này. Vẻ đẹp cổ kính của những bức tường cứ thế tô điểm thêm cho tổng thể chùa Bổ Đà, khiến không gian nơi đây càng thêm lắng đọng.
Vẻ thanh tịnh ở ngôi cổ tự có khu vườn tháp đẹp và lớn nhất Việt Nam - 8

Trong khuôn viên chùa còn cất giữ nhiều bia đá, chuông đồng, hoành phi và đến 39 pho tượng gỗ thời Lê Trung Hưng giàu giá trị lịch sử lẫn mỹ thuật xưa. Đây là nơi tu hành, cũng là trung tâm đào tạo các tăng ni thuộc thiền phái Lâm Tế của vùng Kinh Bắc xưa.

Bên cạnh chốn tổ Vĩnh Nghiêm ở huyện Yên Dũng, có thể nói sơn môn Bổ Đà là chốn tổ, trung tâm Phật giáo lớn thứ hai ở Bắc Giang, đóng vai trò quan trọng trong việc truyền bá và duy trì phát triển đạo Phật mà thiền phái Lâm Tế là chủ đạo. Để phục vụ cho việc tu tập, đào tạo các tăng, ni, nhà chùa đã tổ chức san khắc gần 2000 mộc bản bằng chất liệu gỗ thị có niên đại từ thời vua Lê Hiển Tông niên hiệu Cảnh Hưng (1740-1786) và các giai đoạn sau này, góp phần làm cho kho tàng pháp bảo của Phật giáo Việt Nam càng thêm phong phú. Kho mộc bản nằm ở khu hậu viện của chùa. Đặc biệt là những tấm gỗ thị dùng để khắc kinh đều rất bền, đẹp, không bị mối mọt, dù không dùng một loại thuốc bảo quản nào. Kinh được khắc nổi bằng chữ Hán, nét chữ tinh xảo, đến nay vẫn còn rất sắc nét.

Với giá trị đặc biệt tiêu biểu, di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Chùa Bổ Đà (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt tại Quyết định số 2499/QĐ-TTg ngày 22/12/2016.

Hội thi hát quan họ: Hội chùa Bổ Đà hàng năm được tổ chức từ ngày 15 đến ngày 18 tháng 2 âm lịch, đó cũng là ngày giỗ tổ khai sơn lập ra chùa Bổ Đà. Trung tâm lễ hội diễn ra ở khu vực Bổ Đà, người dân trong vùng tổ chức lễ tế ở đền Hạ sau đó lên đền Trung và đền Thượng thắp hương và vãn cảnh chùa. Trên sân chùa, các đoàn hát biểu diễn liên tục suốt mấy ngày đêm. Những canh hát quan họ, mời trầu, mời nước của các liền anh liền chị làm cho không khí ngày hội thêm vui tươi nhộn nhịp.